admin Paul Anderson, Tribune’ün eski editörü ve köşe yazarıdır.
İngiliz siyasetinde İşçi Partisi lideri Keir Starmer’ın, partisinin genel seçimleri kazanan son lideri olan eski Başbakan Tony Blair’i kanalize ettiğini gözlemlemek alışılmadık bir durum değil.
Starmer’ın katı solcu selefi Jeremy Corbyn’in destekçileri, lideri temsil eder etmez ona Blair yanlısı demeye başladılar – iltifat olarak değil. Ve yavaş fakat güvenilir adımlarla partisini merkeze doğru kaydıran Starmer, şüphesiz Blair’in 1997 öncesi karşıcılık söylemini – “İngiliz halkının siyasal kanadı” İşçi Partisi vb. 1990’lar “Yeni İşçi.” Asla kimse Yeni İşçi Partisi markasının tamamen tekrardan canlanmasını beklemese de parti, tıpkı 1997’de olduğu şeklinde, bir sonraki genel seçimlerde modernliğini, iş dostu olma hususi durumunu, mali sorumluluğunu ve Atlantikçi dış politikasını duyuru ederek savaşım edecek.
Sadece New Labor, Blair’den daha fazlasıydı ve bugün Starmer üstündeki direkt kişisel tesirinin tespit edilmesi zor. Starmer, ikilinin konuştuğunu söylüyor, sadece eski önder, operasyonunda birkaç kısa onay haricinde hiçbir kamusal rol oynamadı.
Buna karşılık, 1990’ların Yeni İşçi Partisi’nin öteki kilit mimarı olan Gordon Brown – 1997’den 2007’ye kadar maliye bakanı ve 2007’den 2010’a kadar başbakan – hem Starmer’a rehberlik etmede hem de siyaset ve strateji formüle etmede her zamankinden daha çok öne çıktı.
Brown’ın Starmer için bugüne kadarki en mühim hizmeti, geçen ay anayasal değişim için bir plan gösteren Birleşik Krallık’ın Geleceği Komisyonu adlı geçici bir komiteye başkanlık etmek oldu. Katar’daki Dünya Futbol Kupası esnasında başlatılan raporun, İskoçya haricinde derhal medya üstünde oldukca azca tesiri oldu – sadece önemi potansiyel olarak oldukca büyük.
Önerilerine bakılırsa, parlamentonun seçilmemiş üst kanadı olan Britanya’nın Lordlar Kamarası’nın yerini daha ufak, “demokratik açıdan meşru” bir ikinci meclis alacak. Hükümet, İskoç ve Galler parlamentolarının nüfuzunda büyük bir artışın yanı sıra kilit yetkilerin İngiliz kasabalarına, şehirlerine ve bölgelerine devredilmesiyle Birleşik Krallık’ın uluslarına ve bölgelerine köktencilik bir halde ademi merkeziyetçi olacak. Memurlar Londra dışına taşınacaktı.
Starmer, bunu “Westminster’dan İngiliz halkına şimdiye kadarki en büyük güç aktarımı” olarak nitelendirdi.
Abartma mı? Bir ihtimal.
Tahmin edilebileceği şeklinde, İskoç Ulusal Partisi (SNP) ve Muhafazakârlar, Brown’ın planını boş bir yazı olarak görmezden geliyorlar ve İşçi Partisi meslektaşları, onları görevden almanın bir öncelik olmadığı mevzusunda homurdanıyorlar. Ayrıca ötekiler, Lordlar reformunun yakın tarihindeki mutsuz tarihini oldukca iyi hatırlıyor: Blair, İşçi Partisi’nin 1999’da tüm kalıtsal emsallerini görevden alma hedefini boşa çıkardı ve backbench Tories, o zamanki Tutucu Başbakan David Cameron’u 2012’de büyük seviyede seçilmiş ikinci bir meclis planlarından vazgeçmeye zorladı.
İşçi Partisi, İngiliz bölgesel yetki devri planının, 2004’te İngiltere’nin kuzeydoğusundaki ve birçok referandumun ilki olması beklenen bölgesel meclise karşı yüzde 78’e karşı yüzde 22’lik oy kullanan seçmenler tarafınca kötüye kullanma edilmesiyle de musallat olmaya devam ediyor. (Popülist “hayır” kampanyası, hemen sonra 2016 Brexit referandumu esnasında “Oy Ver”in direktörü olan ve 2019’dan 2020’ye kadar eski Başbakan Boris Johnson’ın tartışmalı baş danışmanı olan genç Tory Dominic Cummings tarafınca yönetildi.)
Bununla beraber, kim bilir en önemlisi, Brown raporunun belirsizliklerle dolu bir ilk taslak olması ve şimdi istişare için çıkmış olması, bu da dolambaçlı olabilir: Bunun bir versiyonunun İşçi Partisi’nin bir sonraki manifestosunu oluşturacağının garantisi yok.
Bununla beraber, İşçi şu anda bundan büyük bir şey yapıyor. Parti stratejistleri, İskoçya’da SNP’ye (esas olarak 2014 bağımsızlık referandumundan sonrasında) ve birçok İngiliz kentsel bölgesinde (çoğunlukla Brexit sebebiyle) Tories’e kaçan eski destekçileri etkilemenin anahtarı olabileceğini düşünüyor; Sırasıyla Londra ve Brüksel’de mesafeli ve sorumsuz bürokrasiler tarafınca görmezden gelindiğini hisseden seçmenler.
Onların büyük fikri, paketi çalınan Tory Brexit sloganı “Kontrolü Geri Al” ile sarmak – ve hey presto!
Starmer’ın Yeni Yıl konuşmasında belirttiği şeklinde: “Ülke çapında Kalmak için kampanya yürütürken, birçok Ayrılma seçmeninin bana sunmuş olduğu temel görüşe karşı çıkamadım. . . 2014’teki İskoç referandumunda da durum aynıydı – ‘evet’ oyu verenlerin bir çok benzer nedenlerle bunu yapmış oldu. . . İnsanların istediği denetim, kendi yaşamları ve toplumları üstünde denetim sahibi olmaktır. Bu yüzden, Kontrolü Geri Al mesajını kucaklayacağız. Fakat bunu bir slogandan çözüme çevireceğiz.” Bir “Kontrolü Geri Al” yasa tasarısının hükümette yasama önceliği olacağını söylemiş oldu.
Bunun retorik hırsızlıktan esin alıp almayacağı belli değil. Çarpıcı söz seçmenlerin sinirlerini bozmayabilir. Fakat olursa ve Starmer ayrıntıları alt üst edip 2024’te rahat kazanırsa, İşçi Partisi’nin 1997’de İskoç ve Galler yetki devrini yönettiği zamanki kadar emin davranmaması için hiçbir niçin yok.
1997’den sonrasında, İşçi Partisi’nin Lordlar reformu ve İngiliz bölgesel hükümeti için daha çok zorlamasının önündeki en büyük engel, Blair’in bu fikre karşı soğukkanlılığıydı – Brown ve uzun süredir anayasal reformu destekleyen arkadaşları bunun üstesinden asla gelemezdi. Ve başbakanken projeyi tekrardan canlandırmaya çalışsa da, 2008 mali kriziyle uğraşmakla o denli meşguldü ki bunu sürdüremedi.
Brown’ın artık bunu yarım kalmış bir işi tamamlamak için son bir talih olarak görmüş olduğu ve Starmer ile beraber açık bir kapıyı zorladığı açık. Brown’ın parlamentoya geri dönmesi sürpriz olur. Fakat sonrasında yeniden, kim bilir?
