admin Artem Moroz’un bu ay Manhattan’daki Central Park’taki dört millik yarışı planlandığı benzer biçimde gitmedi.
Eski Ukraynalı asker, kendisi için ABD Birleşik Devletleri’nde meydana getirilen yeni protezlerle koşmayı ummuştu, sadece yarış için zamanında hazır değildiler. Bu yüzden evden getirmiş olduğu protezleri kullanarak yolun karşısına geçti ve yolun geri kalanında tekerlekli sandalyeye itildi.
Moroz’un rehberi onu tepeye doğru iterken, bir uçağın uçuşunu öykünmek eden bir çocuk benzer biçimde kollarını iki yana açtı. Sandalyenin arkasına bağlı bir Ukrayna bayrağının köşeleri esintiyle dalgalanıyordu.
Hemen hemen koşmuyordu fakat yakında koşacağını biliyordu.
44 yaşındaki Moroz, çocukluğundan beri koşuyordu. O ve ailesi, Kiev’in derhal batısındaki Irpin’de yaşıyor ve “kaçmamak imkansızdı” dedi.
Geçen yıl Rusya Ukrayna’yı işgal etmeden ilkin Moroz, proje müdürü olduğu büyük inşaat şantiyelerinde çalışmaya gitmeden ilkin gün doğumunda yakındaki bir ormanda koşarak güne başlardı.
Sonrasında harp geldi.
Moroz, Rus askerlerinin Irpin’e saldırmasını izledikten sonrasında Mart 2022’nin sonlarında orduya katıldı ve müfreze komutanı oldu. 14 Eylül’de Herson bölgesinde kendisine ve birliğine roket isabet etti. Polonyalı doktorlar ve sıhhat görevlileri olmasaydı, öleceğini, sadece her iki bacağının da dizinin altından kesildiğini söylemiş oldu. İlk başta, yeniden ayakta durabileceğini hayal bile edemiyordu, dedi.
Mykolaiv’deki bir hastanedeyken YouTube’da 2013 Boston Maratonu bombalamaları ve şehrin ve koşu topluluğunun 2014’te iyi mi daha kuvvetli bir halde geri döndüğü hakkında bir belgesel izledi.
Film ona bir hedef verdi: O zamanlar altı ay uzakta olan Boston Maratonunu koş.
Takibine başlarken toplumsal medya mühim bir bağlantıyı kolaylaştırdı. Bir yıl ilkin Boston Maratonu için ABD Birleşik Devletleri’ne gelen ve harp sebebiyle kalan Ukraynalı Nadiia Osmankina, onun öyküsünü görmüş oldu ve ona ulaştı. Boston’u yönetmenin yaşamını değiştirdiğini ve Moroz’un da aynı fırsatı elde etmesini istediğini söylemiş oldu.
Hem New York City’deki Ukraynalı Koşu Kulübü ile hem de yaralı Ukraynalı askerlere yardım eden Revived Soldiers Ukraine adlı bir vakfın başkanıyla bağlantıları vardı. Vakfın başkanı Iryna Vashchuk ustalaşmış bir koşucuydu ve Irpin’de dünyaya geldi.
Vakfın Orlando, Florida’da askerlerin protez taktığı bir merkezi var. Moroz’a hem günlük yaşam için düzgüsel adım atma protezleri hem de “ayakların” kenarlarında lastik izleri olan karbon fiber eğriler olan koşma için kullanılan hususi bir tip sağlayabildiler.
Moroz geçen ayın sonlarında geldi ve ABD Birleşik Devletleri’ndeyken bazı yarışlarda koşabileceğini düşündü. Ukrayna Koşu Kulübü, New York Kent Maratonu’nun organizatörü New York Road Runners tarafınca düzenlenen birçok yarışta büyük bir varlığa haizdir ve bir yarış seçebilmesi için Road Runners ile Moroz’u birbirine bağladılar.
Sadece yeni protezlere, bilhassa hareketli bıçaklara alışmak, yeni bir çift spor ayakkabı giymek benzer biçimde değildir.
Travmatik bir yaralanmanın peşinden bir bacağı dizinin üstünden kesilen Mary Johnson, “Bu, bilhassa diz üstü amputeler için tamamen değişik bir kas hafızası” dedi.
Ayağının beklediğin yerde yere basacağına ya da yere ineceğine güvenmelisin, dedi.
Nisan ayı başlarındaki Central Park yarışı, Moroz’un ABD Birleşik Devletleri’ne gelmesinden yalnız yedi gün sonrasında geldi. O zamana kadar gerçek ortaya çıkmıştı: Yeni çalışan bıçakları üstünde rekabet etmeyecekti. Gene de, orada bir yarış pistindeydi.
Organizatörler, kalabalık ağıllarda itilip kakılmaması için Moroz ve Osmankina’nın 10 dakika erken başlamasına izin verdi. Başlangıç çizgisini geçmek haricinde, bu ilk yarış tekerlekli sandalyede olacaktı. Ukraynalı kulüpten bazı koşucular parkurun bir noktasında tezahürat yapmış oldu.
Bitirdikten derhal sonrasında, Moroz şimdiden bir sonraki yarışı için sabırsızlanıyordu: iki hafta sonrasında Boston. Maraton değil, Boston Athletic Association’ın iki gün ilkin düzenlemiş olduğu beş kilometrelik yarış. Bu yıl, 2013 bombalamalarının 10. yıldönümüne denk geldi. Yavaş erken ilerlemesine karşın Moroz, Boston’da yeni bıçaklarıyla koşabileceğini düşündü.
Yarıştan iki gün ilkin Moroz, Orlando’daki bir otoparkta yeni adım atma protezleri üstünde çalışıyordu. Uyum hala tam olarak doğru değildi, dedi. Minik değişimler, hatta bir bardak su içmek bile iyi mi oturacaklarını değiştirdi. Amputeler için alışılmadık bir durum değil. Doktorlar bir şeyi değiştirirdi ve o bunu denerdi ve sonrasında yeniden uyum sağlarlardı.
ABD Ordusunda vazife yaparken yaralanan ve bir bacağının diz altından bir kısmını kaybeden Sean Karpf, yaralanmasından sonraki ilk iki ila üç yıl süresince, vücudundaki değişimler sebebiyle her dört ila altı ayda bir ayarlamaya gereksinim duyduğunu söylemiş oldu. güdük – amputeler için alışılmadık bir durum değil.
ABD Birleşik Devletleri’nde sıhhat sigortası, tıbbi olarak lüzumlu görülmeyen ve pahalı olabilen uyarlanabilir spor ekipmanlarını kapsamaz. Çalışan bir bıçak 12.000 ila 15.000 ABD Doları içinde bir maliyete haiz olabilir. Diz üstü amputelerin ek olarak daha pahalıya mal olan bir diz eklemine ihtiyacı vardır.
Gazi İşleri Bakanlığı çoğu zaman hizmet esnasında yaralanan Amerikan birlikleri için bu tür teçhizatın maliyetini karşılarken, bekleme süresi 18 aya kadar uzayabilir. Orduda olmayan Amerikalılar çoğu zaman kar amacı gütmeyen gruplar vasıtasıyla bağış toplama çabalarına yada hibelerine güvenirler. Johnson, koşu protezini, insanların uyarlanabilir sporları öğrenmeleri için uyarlanabilir ekipman ve kamplar ve klinikler için bağışlama elde eden Challenged Athletes Foundation vasıtasıyla aldı.
Moroz nihayet Boston yarışından birkaç gün ilkin koşu bıçaklarına kavuştu, sadece onlarla koşmaya hazır değildi, bu yüzden 5K etkinliği için adım atma protezlerini kullandı. Yarışın peşinden bitiş çizgisinde Osmankina ile fotoğraf çekimi için koşu bıçaklarını taktı. Denge için birine yaslanmadan ayakta duramıyor, yürüyemiyordu. Osmankina uzaklaştığında Moroz neredeyse düşüyordu.
Gene de, Moroz, Polonyalı sıhhat görevlileri tarafınca harp alanından götürüldükten yedi ay ve bigün sonrasında, yaşamı tehlikedeyken, ilk kez Boston’da koştu. Hayal etmiş olduğu benzer biçimde maraton değildi fakat mühim değildi. O koşuyordu.
Yakında Ukrayna, Avrupa ve ABD’daki tıp merkezlerine güvenmek yerine muharebede yaralanan insanlara yardım etme mevzusunda daha çok kapasiteye haiz olacak. Bir rehabilitasyon hastanesinde ampute merkezinin tıbbi direktörü olan Dr. David Crandell, Ukraynalıların muharebede maruz kaldıkları travmatik yaraları iyileştirmelerine destek olmaya odaklanan bir kurum olan Unbroken’ın, Lviv’de Sovyetler Birliği döneminden kalma eski bir askeri hastaneyi yenilediğini söylemiş oldu. Boston’da ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün Ukrayna için rehabilitasyon mevzusundaki teknik emek verme grubunun bir parçası. Gelecek ay, Unbroken eski hastaneyi ampute ve travma sonrası stres bakımına odaklanan bir merkez olarak açmayı planlıyor.
Talep yüksek. Crandell, Lviv’deki First Union Hastanesi’nin her gün 25 ila 100 yeni travma hastası aldığını söylemiş oldu. Ülkenin harp sebebiyle 5.000 ila 6.000 yeni ampüte barındırmak zorunda kalacağını tahmin ediyor.
Crandell, “Boston’un bir yıl süresince her gün Boston Maratonunda neler gördüğünü hayal edebilirsiniz,” dedi.
Moroz’un yalnız aylar ilkin hastane yatağından koşmak için esin almış olduğu bu yarış, Osmankina’nın Moroz’un onu itmesiyle tekerlekli sandalyede bayrak tutmasıyla başladı. Birazcık daha ileride, yoldaki ıslak bir yama kaymasına niçin oldu ve parkurdaki ikinci dönüşten ilkin pozisyon değiştirmişlerdi. Osmankina, Moroz’u itti, günlük protezlerinin topukları yere takılmasın diye ayaklarını kaldırdı. Kollarını kaldırdı ve parkurda sıralanan seyircileri daha yüksek sesle tezahürat hayata geçirmeye teşvik etti.
Hayranların yanına geldiler. Boston’ın kuzeyindeki bir taşra olan Melrose, Mass’ta yaşayan Ukraynalı Andriy Boyko, kenardan tezahürat yapmak için ailesiyle beraber geldi. Moroz hemen sonra, beklemediği bir halde yarış esnasında birçok kişinin kendisi ve Ukrayna için tezahürat yaptığını duyduğunu söylemiş oldu.
Yarışın sonuna yaklaşırken Moroz ve Osmankina yeniden yer değiştirdiler. Moroz koştu, rehberini bitiş çizgisine doğru itti.
Maraton hazır olduğunda orada olacaktı. Bitiş çizgisini geçtikten 20 dakika sonrasında konuşurken adrenalinden eli hâlâ titriyordu.
“Bir ihtimal bu gece uyuyamam,” dedi.
